Beste Ruth,
Wie ook maar even een blik werpt in onze collectieve Vlaamse moppentrommel, komt er onmiddellijk achter: schoonmoeders staan in het algemeen niet erg hoog aangeschreven. Is zijn schoonmoeder van plan om op bezoek te komen, dan verschuilt de doorsnee man zich in het café om de hoek of desnoods op kantoor, terwijl ook de schoonmoeders van vrouwen, hetzij in moppen, hetzij in films of in boeken, vaak genoeg als ‘boos’ of op z’n minst toch als ‘bemoeizuchtig’ worden geportretteerd.
Het naar u genoemde Bijbelverhaal, al speelt het zich dan lang geleden en ver van hier af, lijkt dit beeld zo op het eerste zicht alleen maar te bevestigen: ook uw eigen schoonmoeder komt er welbeschouwd niet bijster sympathiek uit naar voren.
Akkoord, de arme vrouw heeft heel wat te verduren gekregen. Op de vlucht voor hongersnood weet zij zich eerst verplicht haar woonplaats Betlehem te verlaten, waarna zij haar man verliest. Haar twee zonen trouwen, de ene met u, de andere met iemand die Orpa genaamd is. Tien jaar later zijn ook deze zonen gestorven.
‘Ach, laat mij nu maar gerust,’ richt uw schoonmoeder zich vervolgens in haar verdriet tot Orpa en u. ‘Laat mij maar alleen met mijn verdriet. Ik keer terug naar waar ik vandaan kom, blijven jullie maar hier.’ Orpa laat het zich welgeteld twee keer zeggen. Daarna kust ze haar schoonmoeder vaarwel. Het staat er niet met zoveel woorden, maar ik kan me voorstellen dat ze niet weinig opgelucht is.
U, echter, u blijft bij haar, u blijft aan uw schoonmoeders zijde, u wil van geen wijken weten. ‘Ik ga met u mee naar waar u vandaan komt,’ zegt u beslist.
En wat gebeurt er? Is dankbaarheid uw deel?
Het tegendeel is waar. Als jullie even later aankomen in Betlehem, roept uw schoonmoeder uit, en ik citeer het ditmaal letterlijk: ‘De Ontzagwekkende heeft mijn lot zeer bitter gemaakt. Toen ik hier wegging had ik alles, maar de HEER heeft mij met lege handen laten terugkomen.’
Harde, keiharde woorden zijn het, die niet alleen uw trouw en uw liefde, maar zelfs uw bestaan lijken te ontkennen.
‘Ik ben alleen!’ beklaagt uw schoonmoeder zich, terwijl u toch naast haar staat. Uw eigen land en uw eigen familie heeft u achter zich gelaten om haar te volgen en haar bij te staan, en toch: Naomi, zoals zij heet, lijkt het allemaal slechts erg matig te appreciëren…
Bent u daar kwaad of teleurgesteld over? Het blijkt nergens uit. Onverzettelijk in uw trouw blijft u, zonder te mopperen of wat dan ook. U draagt zorg voor Naomi, niet om haar dankbaarheid te winnen, maar omdat u haar bemint. Ondanks haar gebreken.
Aan het einde van het verhaal komt alles goed, en blijkt u zowaar de vader van de latere Koning David te baren. Dat is niet niks, dat strekt u tot eer. Maar het is uw voorbeeldige liefde, die u nog steeds met zovelen gemeen hebt, die blijvend inspireert, bewondering afdwingt en uitdaagt.
WIE IS CHRISTOPHE VEKEMAN?
Christophe Vekeman (1972) is auteur van achttien boeken. Hij bespreekt wekelijks een boek in het Klaraprogramma Pompidou en deelt tweewekelijks zijn visie op de wereld in De Standaard Weekblad.