Denk jij bij een luisterlijn aan Awel, de Zelfmoordlijn of Tele-onthaal? Top, maar weet dat er meer is. Veel meer. En weet dat duizenden mensen ernaar bellen, ook al gaat het met telefoneren bij jongeren steil bergaf.
Wij trokken het land door op zoek naar kleine, niche luisterlijnen met 5 vragen in onze achterzak. Want wie zit er aan de andere kant van die luisterlijnen? En wat doet het met iemand om week na week te luisteren naar wat mensen bezighoudt, kwetst of doet twijfelen? In dit artikel: de LuisterGenotenlijn. Een lijn waarbij mensen met een psychische kwetsbaarheid luisteren naar bellers met een psychische kwetsbaarheid.
redactie: Mattias Devriendt, illustraties: Thais Anteunis
1. Waarom bellen of chatten mensen met jullie luisterlijn?
Hilda: “Wij zoeken verbinding vanuit onze eigen kwetsbaarheid met de kwetsbare mens aan de andere kant. We vinden het belangrijk dat iemand zich erkent voelt in het verhaal van een ander. Bij andere luisterlijnen zijn ze misschien meer gericht op crisissen. Bij ons gaat het echt om het praten en het gesprek. Ik wil een stem horen, maar ik durf niet buiten. Zo eenvoudig zijn de noden soms van mensen.”
Kitty: “Mensen weten dat ze bellen naar een ervaringsdeskundige. En ze vragen er soms zelf naar tijdens het gesprek. ‘Wat is jouw kwetsbaarheid?’ vragen ze dan. Bij andere luisterlijnen zijn de mensen meer ‘hulpverleners’, denk ik. Er zijn wel wat mensen die erg wantrouwig zijn naar hulpverlening door een aantal negatieve ervaringen en alleen nog naar ervaringsdeskundigen willen bellen. Wij moeten ons bewust zijn van het feit dat elke kwetsbaarheid heel verschillend is, en toch weten mensen dat er aan de andere kant van de lijn iemand zit die ook heel wat meegemaakt heeft.”
2. Welk gesprek zal je nooit vergeten?
Hilda: “Een persoon belde bijna dagelijks anoniem. Door de vertrouwensband die we opbouwden, heeft ze haar naam gezegd. En toen veranderden de gesprekken. De persoon bloeide open, voelde de veiligheid om zich kenbaar te maken ongeacht hoe ze denkt over dingen. Er zijn daarnaast mensen met een psychotische achtergrond die door hun kwetsbaarheid steeds hetzelfde verhaal opnieuw vertellen. Maar kijk, al vertellen ze het 1000 keer als een kapotte plaat, toch laat ik hen doen. Zelfs uit die gesprekken haal ik nog voldoening.”
3. Zal AI jullie werk ooit kunnen vervangen?
Liesbet: “Met veel concrete vragen kan je zeker bij een AI-tool terecht, maar met gevoelens? We moeten stoppen met de mechanisering. Een deel van de mensen kan baat hebben bij een gesprek met een chatbot, maar ik geloof dat een gesprek van mens tot mens anders en diepgaander is.”
Hilda: “De robotisering zal niet voor meer maar net voor minder personeel zorgen in de zorg. Terwijl het meest helende in een gesprek het voelen van echte verbinding is.”
4. Wat is luisteren?
Liesbet: “Mensen hebben geen oplossingen nodig. Het feit dat ze kunnen ventileren en kunnen praten, is vaak al een oplossing op zich. Het is niet nodig om hen te zeggen wat ze moeten doen, daar hebben ze meestal zelf al uitgebreid over nagedacht.”
5. Wat zou er moeten veranderen in de samenleving opdat jullie overbodig zouden kunnen worden?
Kitty: “Veel mensen zijn vandaag zoekende. De kaders zijn weg en dus moeten we het maar zelf uitzoeken. Mensen kijken naar influencers om te weten hoe ze een leven moeten leiden, maar raken ontgoocheld of onzeker. Ze hebben de illusie dat ze met de mensen die ze volgen een oprechte en authentieke connectie hebben, maar dat is niet zo. Heel veel in de hulp- en dienstverlening gebeurt trouwens digitaal. Overal moet je een afspraak maken om als burger te kunnen participeren. In die zin onderscheiden luisterlijnen zich. Echte connectie. En niet op afspraak.”
WIE IS HILDA?
- LuisterGenoot sinds 2020.
- 60 jaar, mama van 4 kinderen, oma van 3 kleinkinderen, veel hobby’s (tekenen, schilderen,textiel, glas graveren …) en intensief met psychische kwetsbaarheid bezig.
- Mocht het kunnen, dan zou ze wel eens willen telefoneren met Frank Vandenbroucke om te praten over de hoog nodige veranderingen rond de jeugd en geestelijke gezondheidszorg. “Liefst persoonlijk zodat ik zijn lichaamstaal kan lezen.”
WIE IS KITTY?
- Recent LuisterGenoot geworden en gepensioneerd. Sinds eind 2024 is ze ook lid van het coördinatieteam.
- Mocht het kunnen, dan zou ze wel eens willen telefoneren met minister Annelies Verlinden over de bijzondere jeugdzorg.
WIE IS LIESBET?
- LuisterGenoot sinds 2022.
- Werkt halftijds in Mechelen als ervaringswerker. Begon met chat maar doet tegenwoordig zowel telefoon als chat.
- Mocht het kunnen, dan zou ze wel eens willen telefoneren met Alex Agnew.
Lijnen open
Bellen kan van maandag tot en met zaterdag van 17u tot 21u
Chatten kan van maandag tot en met zaterdag van 18u tot 20u
Nummer: 02 315 44 00
Voor wie? Een lijn waarbij mensen met een psychische kwetsbaarheid luisteren naar bellers met een psychische kwetsbaarheid. Je krijgt dus altijd een ervaringsdeskundige aan de lijn of op de chat.