Wat ze als laatste probeerde voor ze blind werd
“Toen ik wist dat ik blind zou worden, ben ik bewust beelden beginnen opslaan. Ik moest mezelf ertoe aanzetten: ‘Kijk goed. Onthoud dit.’ En ik dwing mezelf nog altijd om die beelden af en toe op
te roepen. Hoe ziet een dennenboom eruit? Een palmboom? Dat helpt me om die voorstellingen levendig te houden.”
Wat ze als laatste zag op televisie
“Dieren. Geen honden of katten, maar leeuwen, olifanten, zebra’s … wilde dieren die ik nooit fysiek zal kunnen voelen. Ik keek om het beeld te bewaren. Want wat ik niet heb opgeslagen, ben ik kwijt. En wat ik niet regelmatig terughaal, vervaagt. Daarom ga ik bewust terug naar herinneringen. Ik probeer ze helder te houden, scherp, met kleur en beweging. Beelden uit het verleden zijn nu mijn visuele ankerpunten. Ze maken dat ik niet helemaal ben afgesloten van de wereld zoals ik die ooit kende.”
Wat ze het meest mist
“Contact maken tijdens gesprekken is voor mij veel moeilijker geworden. Zeker in een groep. Ziende mensen gebruiken veel non-verbale signalen. Ze kijken naar elkaar, knikken, maken een gebaar om aan te geven dat ze iets willen zeggen. Al die signalen ontgaan mij volledig. Daardoor val ik soms ongepast in in een gesprek, of moet ik wachten op een duidelijke stilte om iets te vertellen. Dat kan onbeleefd overkomen, maar ik zie de signalen niet. Ik mis ook mimiek en gezichtsuitdrukkingen. Jullie zien het als iemand iets ironisch zegt, of als iemand iets niet meent. Ik hoor alleen de woorden. Als de ondertoon niet hoorbaar is in de stem, dan mis ik de boodschap. Iemand kan iets zeggen met een lach of een knipoog — maar als ik dat niet hoor, ontgaat het me. Dat maakt communicatie soms erg complex.”
Wat ze in de plaats kreeg
“Door mijn blindheid is er veel visuele informatie weggevallen, maar dat versterkt soms net het luisteren. Omdat ik niet word afgeleid door iemands uiterlijk, kan ik me beter concentreren op wat iemand zegt — op de intonatie, op de sfeer. In die zin kan niet-zien ook leiden tot een diepere vorm van verbinding. Ik luister intenser, en ik ga meer in op de inhoud van het gesprek.”
Hoe ze soms terug ziet
“De wereld is een soort innerlijke bibliotheek geworden. Ik probeer de dingen te onderhouden, aan te vullen met details die ik hoor of ruik. Met wat ik mis. En soms, in een droom of in een herinnering, klopt alles weer even. Dan zie ik opnieuw.”
Wie is Doreth Swinnen
- Doreth Swinnen (67) is blind sinds haar 42ste.
- Ze woont in Vlaams-Brabant.