Brief

Door Bart Koubaa

 

Beste Eva,

 

Het achtervolgt me al een paar weken: hoe is het mogelijk dat je in een appel hebt gebeten? Ik wil maar zeggen dat het in de streek waar het Paradijs zich volgens de bronnen bevond veel te warm was voor appels. Vijgen, ja, maar appels groeien alleen in gematigde streken. Een vertaalfout? In Genesis vond ik trouwens ook geen appel, maar een vrucht van een boom die goed was tot spijze, en dat hij een lust was voor de ogen.

Een vijg, een appel, een perzik, het doet er allicht niet toe, want God heeft niet minachtend op je neergekeken nadat je van die boom van de kennis van goed en kwaad had gegeten. Hij heeft je niet met de vinger gewezen. Dat zou ook uiterst ongeloofwaardig zijn nadat hij jou en Adam naar zijn beeld had geschapen. Als man en als vrouw schiep Hij jullie, niet gelijk, maar gelijkwaardig; toch? Ik lees ook nergens in de Testamenten dat de vrouw als een treurende en boetedoende Eva met een bedekt hoofd haar dagen moet slijten. Misschien hebben gemakzuchtige rabbijnen en Griekse filosofen, die het woord van God naar hun hand wilden zetten, dat er van gemaakt. Mannelijke censuur, geen goddelijke censuur als je ’t mij vraagt, beste Eva.

Adam had je natuurlijk kunnen tegenhouden in plaats van zelf ook in de vrucht te bijten; misschien werd hij overvallen door zoveel schoonheid en liefde om zich heen. Misschien was hij verlangend naar jou aan het dagdromen, sprakeloos; hij is ook maar een mens. De eerste mens in het eerste verhaal. En elk verhaal kent een dramatische wending. De machtsgreep van Adam – hij is ook maar een man? – had gevolgen. Hij gaf op vraag van God niet alleen de dieren een naam, maar ook jou, beste Eva, midden in het drama, waarmee hij je onderwierp, en dat tegen de wil van God.

Het kan natuurlijk ook één grote misvatting zijn, zoals die appel. God had uit het niets de hemel en de aarde geschapen en uit de aarde de eerste mens en uit de helft van die eerste mens, jou Eva, de moeder van alle leven. Dat is niet niets. Je zou al eens in een appel of een perzik bijten als die je door een slang wordt aangeboden. Je zou je al eens gaan verzetten tegen je Schepper. Ook de Schepper leek bovendien verrast door zijn schepping; alle begin is moeilijk.

Als we er dus van uitgaan dat jij het noorden kwijt was toen de slang je de vrucht aanbood en Adam toen hij de macht wilde grijpen, dan is er geen schuldige aan de zondeval. Als we er echter van uitgaan dat jullie toen beiden bij volle bewustzijn waren, dan heeft Adam de orde verstoort, niet jij zoals velen denken. Want hoewel Adam je een schitterende naam gaf, heeft hij Gods gezag in de tuin van Eden daardoor ontkent. En God was wakker genoeg om in te zien dat Hij maatregelen moest nemen, voor jullie beiden. Jij zou afzien in het kraambed, Adam zou zwoegen op het land. Een zure appel.

Wat als ik je vertel, beste Eva, dat God zelf een zoon zal hebben en dat hij hem zal opofferen om je hele nageslacht te redden? Zou dat er niet van getuigen dat Hij een immense liefde koestert voor de mens, dat Hij zichzelf wegcijfert en daarmee toont dat het belangrijk is dat we elkaar liefhebben, meer dan Hem?

 

Wie is Bart Koubaa?

Bart Koubaa (°1968) is schrijver en fotograaf. Zijn werk verschijnt bij uitgeverij Querido.

 

Waar ligt Bart van wakker?

Ik word onrustig van zaken die niet op hun plaats zijn – 22 kilogram plastic in de maag van een potvis, Trump in het Witte Huis, een gat in de ozonlaag… – en van mensen die zich volledig in het heden terugtrekken: geen verleden of toekomst, geen spijt of verlangen, maar nu nu nu!