Brief

door Bart Koubaa

Beste Jona,

Met de deur in huis: ik wil je oprecht bedanken voor je ongehoorzaamheid. Ik ben me er terdege van bewust dat je nooit drie dagen en drie nachten in de buik van een grote vis zou hebben doorgebracht als je blindelings had gedaan wat God je had opgedragen. Als je Gods opdracht had uitgevoerd en naar de vreemde wereld van de heidenen zou getrokken zijn in plaats van in de tegenovergestelde richting, zou je nooit aan boord van een schip verzeild zijn geraakt, en zou God nooit een razende wind op de zee hebben gesmeten terwijl jij in het scheepsruim lag te dromen. De onzekere zeelieden zouden je nooit in de woeste golven hebben geworpen en je verhaal – misschien wel het allereerste kortverhaal ooit – zou ons nooit bereikt hebben. En of het verhaal nu verzonnen is of niet, is van geen belang. Het verhaal is er en ik geloof wat ik heb gelezen. Onmogelijk is het trouwens niet wat je is overkomen want het is geen geheim dat midden vorige eeuw James Bartley tijdens een walvisjacht in de buurt van de Falklandeilanden door een walvis werd ingeslikt en levend maar verward door zijn vrienden uit de maag werd bevrijd nadat ze met bijlen en messen het spek uit de zijden van de kolos hadden gesneden.

Het is niet dat ik een pleidooi wil houden voor de ongehoorzaamheid, beste Jona, maar kijk wat moois er uit is voortgekomen! Als Adam en Eva niet ongehoorzaam waren geweest, hadden we je verhaal ook nooit gekend. Nee, als de goede God bestaat of niet, gehoorzame robots zou Hij nooit geschapen hebben. Het maakte deel uit van Zijn meesterlijke plan om de mensen zondig te maken. Adam wilde op de eerste plaats zijn vrouw behagen door in te gaan op haar voorstel om van de verboden vrucht te eten, en God lachte in Zijn vuistje. De schepper was ontroerd door zoveel overgave en liefde van twee mensen voor elkaar. En is dat niet de ware boodschap van God: hou meer van elkaar dan van Mij, die in verschillende gedaantes en onder verschillende namen rondwaart?

Want kijk, beste Jona, God is meer mens dan we denken. Krijgt Hij geen spijt van Zijn plan om de vreemde wereld van de heidenen waar Hij je naartoe heeft gestuurd ten gronde te richten? God is geen almachtig en alwetend wezen, Hij is een twijfelende ziel die net zoals ons weldoordacht Zijn hart probeert te volgen. En het is niet uitgesloten dat Hij net zoals jij, beste Jona, ooit in de buik van een walvis is terechtgekomen nadat hij Zijn hart ongehoorzaam is geweest.

Wie is Bart Koubaa?

Bart Koubaa is schrijver en fotograaf. Zijn werk verschijnt bij uitgeverij Querido.

Wanneer heeft Bart de laatste keer iets goeds gedaan voor een ander?

Een tijdje geleden heb ik samen met mijn vrouw en een aantal illustratoren ‘Buiten de lijntjes’ gemaakt, een kleurwoordenboekje in zakformaat voor kinderen op de vlucht of kinderen die hier een nieuwe thuis vinden. Met het geschenkje willen we de kinderen welkom heten, ze een gereedschapskoffer aanbieden en hun fantasie prikkelen.