Brief

Door Bart Koubaa

Beste Maria Magdalena,

Ik moest aan je denken toen ik op de televisie de vijftienjarige Keniaanse Mary hoorde vertellen dat ze zwanger was geworden nadat ze seks had gehad in ruil voor een bord rijst. Normaal zou Mary op school zitten waar ze naast les ook eten krijgt en met haar vriendinnen plezier maakt, maar door het coronavirus zijn de scholen in Kenia voor de rest van het schooljaar gesloten. Haar getuigenis greep me aan en ik zag jou in haar, beste Maria Magdalena.

Ik probeer me nader te verklaren aan de hand van wat ik me over je herinner van de lessen godsdienst meer dan dertig jaar geleden en wat ik tijdens de eerste lockdown in Johannes’ boek van de verheerlijking over jou heb gelezen. Een ding weet ik nog zeker: bij je bezoek aan Jezus’ graf zag je dat de steen was weggerold en dat zijn lichaam was verdwenen. Jij bleef bij het lege graf huilen nadat zijn leerlingen vol ongeloof weggingen. Dan sprak Jezus je naam uit en jij herkende je meester en keek hem menslievend en onzelfzuchtig aan. En de Verrezene zei: ‘Raak me niet aan,’ of misschien: ‘Houd me niet vast,’ wat wellicht woorden waren die hij van jouw welwillende lippen aflas.

Elke goede leraar leert van zijn leerlingen, beste Maria Magdalena, zeker van zijn beste leerling; waarom zou hij anders jou het eerst hebben aangesproken nadat hij uit de dood was opgestaan? Omdat hij vertrouwen in je had, omdat hij wist dat de zeven boze geesten van je waren uitgegaan en jij zijn boodschap zou begrijpen.

Je hebt echter als geen ander ondervonden dat de geschiedenis andere plannen met je had. Die zeven boze geesten bleven als een vloek rond jou cirkelen en je werd een hoer die Jezus’ voeten zalfde met het schandelijke parfum dat je op je lichaam smeerde, een zondares die met haar lange uitdagende haren zijn voeten droogde en met haar arrogante lippen die voeten kuste. Fake news, beste Maria Magdalena, post-truth.

De waarheid is dat jij en Mary uit Kenia als hoeren werden benaderd; jij door theologen die de oude tradities en de zeven boze geesten niet kenden, Mary door een opportunist in de straten van Nairobi. Daarom is de tijd rijp dat jij verrijst en kwetsbare vrouwen de woorden aanreikt die Jezus bij het graf tegen je sprak. Als Mary had kunnen zeggen: ‘Raak me niet aan’, had ze haar dromen om dokter te worden misschien niet moeten opgeven. Als de man die haar misbruikte haar met belangeloze ogen had aangekeken, zou hij haar een maaltijd aangeboden hebben zonder er iets voor terug te willen. Het is die altruïstische blik, jouw blik, die de wereld ontbeert. Jij moet terugkomen om ons met respect te leren kijken naar elkaar; misschien is dat de ware boodschap.

Ik las een keer dat de toekomst toebehoort aan de magie en dat het vrouwen zijn die die magie beheersen. Als dat zo is, en waarom zou het niet zo zijn, ben jij, beste Maria Magdalena, het best geplaatst om de zeven boze geesten uit de wereld te verdrijven; te beginnen met armoede in de breedste zin van het woord.

Wie is Bart Koubaa?

Bart Koubaa (°1968) is schrijver en fotograaf. Zijn werk verschijnt bij uitgeverij Querido. In 2019 verscheen zijn laatste roman ‘Het leven en de dood van Jacob Querido’. Een nieuwe roman – met fotografie in de hoofdrol – is in de maak.